Bronnen

Situering in tijd en ruimte 

    Bron 1: Tijdlijn 
 
De Mayacultuur wordt ingedeeld in drie periodes, die telkens in een vroeg, midden en laat worden opgesplitst. Zo hebben we de preklassieke, de klassieke en de postklassieke periode. Deze webquest gaat voornamelijk over de bloeiperiode van de Mayacultuur. Dat is de klassieke periode van 250 tot 900. Vanaf dan begint het Maya-rijk stilaan af te brokkelen. Vanaf het begin van de 16e eeuw worden zij door de Spanjaarden veroverd en komen zij onder de Spaanse controle. Belangrijk om te weten: de Maya's bestaan nu nog steeds als volk in onder andere Guatemala en Mexico.
Vragen
Duid de klassieke periode aan op de lege tijdlijn.
Met welke Westerse historische periodes komt de periode van de Mayacultuur overeen?
 
    Bron 2: Kaarten

Vragen:

Duid het gebied waar de Maya’s leefden aan op de wereldkaart.

Het rijk van de Maya’s is omringd door veel water. Benoem de drie wateren die hun gebied omringen.

 

Schilderkunst 

    Bron 1: Muurschildering 

In de Mayastad Bonampak kan je vandaag de dag de beroemdste muurschilderingen gaan bewonderen. De schilderijen geven de troonbestijging van de opvolger van koning Chan Muan weer en zijn aangebracht in Tempel 1 eind 8ste eeuw. Hieronder zie je een voorbeeld van de muurschildering.


Muurschilderingen binnenin Tempel 1 in Bonampak


Reconstructie muurschilderingen binnenin Tempel 1 in Bonampak 

Vragen:

Welke van de twee afbeeldingen is een primaire bron? Waarom? 

Welke kenmerken vind jij het beste passen bij de schilderkunst van de Maya's? Kies uit: levendig
(beweging), weinig beweging, veel kleur, weinig kleur, vol emoties, emoties niet echt zichtbaar

Wat ontbreekt er in de muurschilderingen? Met andere woorden: welke van de bovenstaande kenmerken zijn niet aanwezig in de schilderkunst van de Maya's ? 

 

    Bron 2: Artikel 

Na tientallen jaren onderzoek denken wetenschappers te weten waar een belangrijk ingrediënt voor Mayablauw vandaan komt. (Marleen de Roode, 2012) 

Lees het artikel verder via onderstaande link. 
www.scientias.nl/eindelijk-bronnen-van-maya-blauw-ontdekt/

Vragen

Wat is er zo speciaal aan het Maya-blauw? 

Welke ontdekking heeft het Journal of Archaeological Science gedaan?

Het onderzoek naar de afkomst van het Maya-blauw is met dit onderzoek volledig
afgerond. Waar of niet waar? (Indien niet waar: kopieer de zin waarop je jouw keuze baseerde)

   

Bron 3: Schilderij 

Een Spaans schilderij uit de 17de eeuw van de Spaanse ontdekkingsreizigers en veroveraar Juan de Grijalva die de regio Tabasco bereiken in de 16de eeuw. Hier staan ze aan de monding van de rivier die naar de veroveraar werd genoemd.

Vragen: Toepassen van de historische kritiek

Welke soort bron is dit?

Is de bron primair/secundair, waarom?

Waarvan is de bron afkomstig? 

Wat beeldt de bron uit?

Welke indruk geeft de bron jou? Let hierbij op bijvoorbeeld klederdracht, emoties,
materiële voorwerpen. (min. 2 regels)

Is dit volgens jou een betrouwbare bron? Waarom? 

 

Beeldhouwkunst

    Bron 1: videofragment 

https://jeugdjournaal.nl/item/538276-kunstwerk-van-1400-jaar-oud-gevonden.html 

Zoals je ziet op het filmpje heeft ieder kunstwerk zijn eigen verhaal. Dit deden de Maya’s om er voor te zorgen dat de gedachten, overtuigingen, gebeurtenissen en grote kennis bewaard bleef. Om deze verhalen te realiseren gebruikten de Maya’s heel wat materialen, van steen tot het kostbare jade en van pleisterkalk tot hout.
Onderwerpen zijn vooral goden, vorsten, natuur en elite. Dit is door de eeuwen heen altijd hetzelfde gebleven.
Deze onderwerpen zijn kenmerkend voor de bouwkunst van de Maya’s. Verdere kenmerken voor de bouwkunst van de Maya’s zijn: schoonheid, precisie en detail. Wat wel opvalt is dat de Maya’s geen oog hadden voor detail bij het afbeelden van mens en dier. Ook zit er geen beweging in de bouwkunst en vertonen de figuren geen emotie.

Vragen:

Waarom heeft ieder kunstwerk van de Maya’s zijn eigen verhaal?

Wat zijn de onderwerpen waarover de kunstwerken gaan? 

    Bron 2: Mayasteenhouwers 

Hierbij werden Mayaheersers vooral op stèles afgebeeld. Door beelden en hiërogliefen wordt uitgelegd waarom de vorst zijn troon verdiende. De Maya’s moesten weten wie hun vorst was en wat hij had bereikt. De vorst kreeg op deze manier meer aanzien. De stèles werden vernield als er een nieuwe heerser aan de macht kwam.

 

    Bron 3: Houtsnijwerk 

In het bewerken van hout waren de Maya’s zeer goed! Er zijn nog steeds houten stèles en deurlateien waarop dit te zien is. Ook hier wordt heel nauwkeurig gewerkt. Alles wordt met precisie gedaan. Het hout dat gebruikt werd was sapodillahout, dit is zo hard als metaal! 

    Bron 4: Mozaïek 

Rond de 8ste eeuw zijn in Tikal en in Palenque prachtige jademaskers begraven. De Maya’s maken hierbij gebruik van een houten cilinder waarop ze stukjes jade met jadespijkers vastmaken. Er is nog een manier: namelijk het aanbrengen van een laag stuc en daarop komt dan het jademozaïek te liggen.

    Bron 5: Jainabeeldjes 

Het woord ‘Jainabeeldje’ komt van Jaina, een eilandje dat van het vasteland gescheiden wordt door een nauw kanaal. Hier werken ze veel met terracotta. Jaina staat dan ook bekend om haar terracottabeeldjes. De beeldjes worden geboetseerd. Deze beeldjes dienen vooral als grafgiften. Ze representeren het leven dat de dode in het hiernamaals begeleidt. Aan de hand van de versieringen en de kledij die op het beeldje weergeven worden klasse, statuut en sociale activiteit duidelijk.

vragen (bron 2,3,4,5)

Helaas… Je hebt niet genoeg ruimte om alle vier de items neer te zetten in het museum. Er is slechts plaats voor twee kunstwerken. 

Welke twee van de bovenstaande kunstwerken ga jij tentoonstellen? 

Waarom deze twee? 

 

Architectuur 

 Bron 1: Paleis 


Dit is een typisch voorbeeld van Mayabouwkunst. Het is geconstrueerd tijdens het bewind van koning Pacal en zijn zonen. (Paleis van Palenque, 615-711 n. C.)

Vragen:

Waarvoor denk je dat dit gebouw gebruikt werd?

    Bron 2: Website 

Surf naar onderstaande website. Bekijk eerst de webpagina grondig zonder de tekst te lezen. Los hierbij vraag 1 op. Lees vervolgens de tekst en beantwoord de andere vragen. 
https://www.architectenweb.nl/aweb/archipedia/archipedia.asp?ID=16674

Vragen:

Is deze website betrouwbaar? Leg uit waarom wel of niet.

Waardoor wordt de Maya-architectuur gekenmerkt?

Som de verschillende soorten gebouwen en hun functies op.

Leg in je eigen woorden uit welke symboliek de Maya-architectuur had.

    Bron 3: Fries 


Een beschilderde fries van stucwerk. Dit deel stelt een koning voor. De fries dateert uit de vroege klassieke periode bij de Maya's en werd gevonden in Placeres (Mexico).

Vragen:

Wat voor soort bron is dit?

Is dit een primaire of secundaire bron? Waarom?

Dit is een afbeelding die is genomen van een deel van een gebouw. Waar zou je dit kunnen terugvinden op/in een gebouw?

Wat is de functie volgens jou?

Vind je in onze hedendaagse wereld of in andere oude culturen ook friezen terug? Waar dan? Geef een voorbeeld.

Wat wordt er afgebeeld op de fries?

 

Schrift 

    Bron 1: Afbeelding 

Een afbeelding van de Codex van Madrid. Dit is een oud Mayaboek dat dateert uit de 13de eeuw na Christus. De codex bestaat uit stroken papier gemaakt van een vijgenboom en kalk. Hier wordt de figuur van de regengod verschillende keren herhaald. We zien pictografische beelden afgewisseld met hiërogliefen en de strepen en punten zijn cijfers.

Vragen:

Is deze bron een primaire of secundaire bron? Waarom denk je dat?

Lees bovenstaand tekstje nog een keer door. Raadpleeg hierna het internet en zoek de betekenis op van “pictografisch schrift”. 

Binnen welk domein van de samenleving kunnen we de inhoud van deze afbeelding plaatsen? 
Socio-economisch / cultureel / politiek

Waarom denk je dat?

    Bron 2: Website 

    https://www.mayasite.nl/maya_schrift.htm

Raadpleeg bovenstaande website. Lees eerst de gegeven info aandachtig door. Beantwoord daarna volgende vragen.

Het schrift van de Maya’s bestond uit ……. tekens.

Welke twee zaken werden er beschreven in de teksten van de Maya’s?

Welke afkomst hadden de veroveraars die het land van de Maya’s wilden veroveren?

Waarom gingen zij juist ieder spoor van deze Indiaanse cultuur proberen uit te wissen?

Som de 4 boeken op die de brandstapels van de veroveraars overleefd hebben.